Το πρόγραμμα TEACCH (Treatment and Education of Autistic and Related Communication Handicapped Children - Θεραπεία και Εκπαίδευση των Αυτιστικών Παιδιών και των Παιδιών με Αδυναμίες στην Επικοινωνία) ιδρύθηκε το 1972 στην Ψυχιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας των ΗΠΑ και είναι ένας τρόπος για να δομείται ο κάθε προσωπικός χώρος του παιδιού με αυτισμό, από την τάξη μέχρι το δωμάτιό του. Σύμφωνα με την προσέγγιση TEACCH, όσον αφορά την τάξη, αυτή είναι δομημένη με ένα συγκεκριμένο τρόπο με απώτερο στόχο να γίνεται κατανοητό, αμέσως μετά την εισαγωγή στο χώρο, ποια δραστηριότητα γίνεται σε ποιο σημείο. Κατά βάση υπάρχουν ο χώρος ομαδικών δραστηριοτήτων, ο χώρος ελεύθερου παιχνιδιού, ο χώρος ατομικής εργασίας και ο χώρος δουλειάς με τη δασκάλα. Τα έπιπλα είναι επίσης τοποθετημένα έτσι ώστε το παιδί να κατανοεί τι θα κάνει που, μαθαίνει επίσης να περιμένει παραμένοντας σε ένα σημείο της τάξης και δεν μπορεί να φεύγει όποτε θέλει καθώς υπάρχει μόνο ένα σημείο για την είσοδο και την έξοδο του στο χώρο. Αυτή η διαμόρφωση του χώρου, τον κάνει κατανοητό και προβλέψιμο, καθώς τα παιδιά αναστατώνονται πολύ εύκολα με κάθε αλλαγή. Μεγάλης σημασίας είναι και η μεταβατική περιοχή, δηλαδή ο χώρος που το κάθε παιδί έχει αναρτημένο του καθημερινό του πρόγραμμα στο οποίο αναφέρονται οι δραστηριότητες της ημέρας. Για τα παιδιά που διαβάζουν, οι δραστηριότητες σημειώνονται γραπτά, ενώ γι’ αυτά που δεν κατέχουν το γραπτό λόγο υπάρχουν αντίστοιχες εικόνες, φωτογραφίες, σκίτσα, σχήματα ή αντικείμενα. Στόχος όλων αυτών είναι η κατανόηση του περιβάλλοντος από το άτομο με αυτισμό αλλά πολύ περισσότερο η ανεξαρτησία του. Βλέπουμε ότι η αναγκαιότητα του TEACCH είναι μεγάλη καθώς:
ü Προσαρμόζει το περιβάλλον ώστε να είναι προβλέψιμο
ü Αξιοποιεί τις οπτικές ικανότητες
ü Ενσωματώνει ρουτίνες
ü Δίνει έμφαση στην ολοκλήρωση της δραστηριότητας
ü Δίνει έμφαση στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων ανεξαρτησίας
Οι Frost και Bondy ανέπτυξαν ένα σύστημα επικοινωνίας που βασίζεται σε εικόνες και ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες των ατόμων με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές και ακόμη περισσότερο όταν δεν κατέχει το γραπτό λόγο. Το PECS (Picture-Exchange Communication System - Φωτογραφικό Σύστημα Εναλλακτικής Επικοινωνίας) δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να επικοινωνούν χρησιμοποιώντας φωτογραφίες και σύμβολα. Για να χρησιμοποιηθεί το συγκεκριμένο σύστημα από ένα παιδί, αυτό θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ταυτίζει την κάθε φωτογραφία με το αντίστοιχο αντικείμενο και να έχει μάθει να επιλέγει ενισχυτές ή να εκδηλώνει προτίμηση γι’ αυτούς. Το παιδί μέσα απ’ το PECS μαθαίνει να παίρνει την πρωτοβουλία για να επικοινωνήσει με κάποιον ή και να εκφράσει ή να ζητήσει αυτό που θέλει χωρίς ο συνομιλητής του να πρέπει να έχει κάποια συγκεκριμένη εκπαίδευση.
Το πρόγραμμα ΜΑΚΑΤΟΝ αναπτύχθηκε κατά το 1970 από την Margaret Walker. Το ΜΑΚΑΤΟΝ είναι ένα πρόγραμμα επικοινωνίας που ενθαρρύνει και την ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων. Έχει βασικό λεξιλόγιο με 450 έννοιες και ένα λεξιλόγιο-πηγή με 7.000 έννοιες και η σειρά όπου διδάσκονται οι έννοιες αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες και τις εμπειρίες του κάθε ατόμου. Η πολυαισθητηριακή προσέγγιση που χρησιμοποιείται για τη διδασκαλία της ΜΑΚΑΤΟΝ είναι ο συνδυασμός προφορικής ομιλίας, νοημάτων (που προέρχονται από την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα για την Ελλάδα) και γραπτών συμβόλων.
Εικόνες PECS
Σύμβολα MAKATON
Νοήματα MAKATON
